Akıllı Şehirler Olgunluk Değerlendirme Modeli

kıllı şehir olgunluğunun önemi şehirlerin geleceği açısından kritik bir konudur ve bu olgunluğun ölçülmesi, şehirlerin daha yaşanabilir, sürdürülebilir ve rekabetçi hale gelmesine katkı sağlamaktadır.

Bu model bir şehrin akıllı şehir kabiliyetleri değerlendirilerek akıllı şehir olgunluk seviyesinin tespit edilmesi amacı ile geliştirilmiştir. Böylece, model ile kurumların akıllı şehir dönüşümlerinin yapısal, standart, tutarlı, etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesine katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Akıllı Şehir Olgunluk Değerlendirme Modeli ile şehirlerin insan, teknoloji, tesis, kurumlar vb. tüm ekosistem varlıkları ile Akıllı Şehir Uygulamalarına yönelik hazırbulunuşluluğu sağlanarak ve doğru yatırımlar doğru bir şekilde hayata geçirilerek, doğru ve etkin bir sistem ile etkili sonuçlar elde etmeyi güvence altına almaktadır.

020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı çalışmaları kapsamında 81 ilin olgunluklarının birlikte gelişiminin güvence altına alınması amacıyla ortak bir dil ve sistematik bir yapı oluşturan, ülkeye özgü Akıllı Şehir Olgunluk Değerlendirme Modeli hazırlanmıştır. Hazırlanan model il 81 ilin akıllı şehir olgunluk ölçümü 2020, 2021, 2022 ve 2023 yılları için tamamlanmıştır.

2024-2030 Ulusal Akıllı Şehir Strateji ve Eylem Planı’nda tekrardan bahsi geçen Akıllı Şehir Olgunluk Değerlendirme çalışmalarının 26. eylem olan “Şehirlerin akıllı şehir olgunluk seviyeleri belirlenecek, akıllı şehir endeksinin sürdürülebilirliği sağlanacaktır.” ile geliştirilmesi hedeflenmiştir.

Bu model bir şehrin akıllı şehir kabiliyetleri değerlendirilerek akıllı şehir olgunluk seviyesinin tespit edilmesi amacı ile geliştirilmiştir. Böylece, model ile kurumların akıllı şehir dönüşümlerinin yapısal, standart, tutarlı, etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesine katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Akıllı Şehir Olgunluk Değerlendirme Modeli ile şehirlerin insan, teknoloji, tesis, kurumlar vb. tüm ekosistem varlıkları ile Akıllı Şehir Uygulamalarına yönelik hazırbulunuşluluğu sağlanarak ve doğru yatırımlar doğru bir şekilde hayata geçirilerek, doğru ve etkin bir sistem ile etkili sonuçlar elde etmeyi güvence altına almaktadır.

ünyada ülkelerden bağımsız olacak şekilde farklı kentleri bir arada değerlendirmeyi sağlayan ve akıllı şehirler ile ilgili olgunluk değerlendirme modellerini kullanan endeksler bulunmaktadır.

Bunların örnekleri ITU Akıllı ve Sürdürülebilir Kentler Oluşturma Modeli, UNECE-ITU Akıllı ve Sürdürülebilir Kent Göstergeleri, Morgenstadt Çerçeve Modeli, Akıllı Kent Hazırbulunuşluluk Modeli (Smart Cities Council), Avrupa Birliği – Avrupa Orta Ölçekli Kentler için Akıllı Kent Sıralama Modeli, Avrupa Komisyonu – Kültürel ve Yaratıcı Kent İzleme Modeli olarak verilebilir. PAS 181 ve ISO 37120 ise akıllı şehirler alanındaki uluslararası standartlardır.

Türkiye, hızla değişen ve dönüşen bir dünyada, şehirlerin sürdürülebilirlik, verimlilik ve yaşam kalitesi açısından stratejik önemi giderek artan bir konumda bulunmaktadır. Bu bağlamda, çağın gereksinimlerine uyum sağlayabilen, teknolojiyi etkin biçimde kullanarak vatandaşların yaşamını kolaylaştıran ve şehirlerin yönetimini iyileştiren akıllı şehir kavramı, Türkiye’nin de öncelikli gündem maddelerinden birini oluşturmaktadır. Bu doğrultuda, Türkiye’de akıllı şehir çalışmalarına sistematik olarak yön verilmesi amacıyla Akıllı Şehir Olgunluk Değerlendirme Modeli oluşturulmuş ve modelin ülke koşullarına uygun bir yapıda Türkiye’ye özgü olması sağlanmıştır.