TERİM | AÇIKLAMA |
Açık Yönetişim | Şeffaflık, hesap verebilirlik, katılımcılık ve işbirliği prensipleri ile desteklenen verinin, süreçlerin ve hizmetlerin açık hâle getirilmesi ile gerçekleşen bir yönetişim türüdür. |
Akıllı Bölgeler | Yerel yönetim ve özel sektörde faaliyet gösteren teknoloji üreticileri ve çözüm sağlayıcıları ile kent sakinlerinin etkileşimi sağlanarak şehirde birlikte geliştirme kültürünün gelişimine imkân tanıyan, açık yenilikçilik yaklaşımını benimseyen araştırma projeleriyle Akıllı Şehir Çözümlerini geliştiren ve bu çözümlerin hayata geçirilmesi için test ortamı sağlayan kentsel dönüşüm alanlarıdır. |
Akıllı Şehir Bilgi Güvenliği Yönetişim Mekanizması ve Organizasyonu | Risk yönetimi yaklaşımıyla ulusal ve yerel katmanda gerçekleştirilen faaliyetler ve sahip olunan varlıklara ilişkin kritik altyapıların bilgi güvenliği politikalarının, varlıklarının, kontrollerinin, yönetişiminin ve organizasyonunun tanımlandığı mekanizmadır. |
Akıllı Şehir Birlikte Çalışabilirlik Modeli | Ulusal ve yerel katmanda yer alan Akıllı Şehir Kabiliyetleri ve bu kabiliyetlerde yer alan varlıkların birlikte çalışabilirliği ve varlıklar arası ilişkileri içeren modeldir. |
Akıllı Şehir Çözüm Değerlendirme Modeli | Akıllı Şehir Kabiliyetleri bazında, nicel olarak güncel verinin kullanıldığı, geleceğe yönelik sağlanacak etkinin tahminlemesini gerçekleştirmek üzere simülasyon yapılabilmesini sağlayacak modeldir. |
Akıllı Şehir Çözüm Laboratuvarı | Akıllı Şehir Çözümlerine yönelik olarak, yerel yönetim ve özel sektörde faaliyet gösteren teknoloji üreticileri ve çözüm sağlayıcıları ile kent sakinlerinin etkileşimini sağlayan, kentte birlikte geliştirme kültürünün gelişimine imkân tanıyan ortamdır. |
Akıllı Şehir Çözümleri Bilgilendirme Platformu | Şehirlerin Akıllı Şehir Çözümleri kullanılan şehircilik hizmetleri hakkında tanıtım ve bilgilendirme yapılan portaldir. |
Akıllı Şehir Çözümleri Birlikte Yönetim Modeli | Akıllı Şehir Çözümlerinin tanımlanmış açık protokollere uyumluluğu ve birlikte çalışabilirliğinin merkezi olarak doğrulandığı sistemdir. |
Akıllı Şehir Çözümü | Bir problemi çözmek veya bir ihtiyacı karşılamak üzere gerçekleştirilmesi hedeflenen bir iş senaryosu için kullanılabilecek teknoloji(ler)dir. |
Akıllı Şehir Endeksi | Akıllı Şehir Olgunluk Değerlendirme Modeli’nin şehirlere uygulanması ile olgunluk seviyeleri belirlenen şehirlerin sıralamasını içeren endekstir. |
Akıllı Şehir Kabiliyeti | Akıllı Şehir Bileşenleri kapsamında bir organizasyon, kişi veya sistem tarafından sahip olunan yeteneklerdir. Kabiliyetler genelleştirilmiş ve yüksek düzey terimlerle ifade edilmekte; bir kabiliyeti kazanmak için genellikle organizasyon, insan, süreç ve varlık (fiziksel, mekânsal, dijital ve insani) kombinasyonunun bir araya getirilmesi gerekmektedir. Örneğin; atık su yönetimi, gerçek zamanlı ve dinamik kavşak yönetimi birer Akıllı Şehir Kabiliyetidir. |
Akıllı Şehir Mevzuatı | Yerel Akıllı Şehir Yönetişim Mekanizması ve Organizasyon yapısı içerisinde yer alacak kurum ve kuruluşlarının, bunların görev, yetki ve sorumluluklarının, bu kurumlarda görev alacak uzmanların rollerinin, kurumlar arasındaki yönetişime ilişkin yapının, süreçlerin ve iş kurallarının tanımlandığı mevzuattır. |
Akıllı Şehir Olgunluk Değerlendirme Modeli | Şehirlerin Akıllı Şehirler alanındaki olgunluğunu Akıllı Şehir Kabiliyetleri kırılımında Akıllı Şehir Bileşenlerini kapsayarak standart ve objektif bir şekilde ölçmek, değerlendirmek, birbirleri ile kıyaslamak ve iyileşmelerini sağlayacak bir yol haritası sunmak amacıyla Türkiye’ye özgü ihtiyaçlar temel alınarak ölçümleyen modeldir. |
Akıllı Şehir Olgunluk Geliştirme Programı | Şehir olgunluk seviyesi ve ulusal katmanda öncelikli Akıllı Şehir Kabiliyetleri değerlendirilerek ve şehre özgü stratejilerin yanı sıra ulusal strateji ve politikalar ile uyumlu olacak şekilde şehrin bir sonraki olgunluk seviyesine geçmesini güvence altına almak amacıyla hazırlanan programdır. |
Akıllı Şehir Olgunluk Seviyesi | Akıllı Şehir Olgunluk Değerlendirme Modeli’nin şehirlere uygulanması ile belirlenen Akıllı Şehir olgunluk seviyeleridir. |
Akıllı Şehir Paydaş Etkileşim Programı | Ekosistem paydaşlarının birbirleri ile işbirliği sağlama, öğrenme ve deneyim alış verişi sağlamak amacıyla düzenlenen etkileşimlerin yönetildiği takvimdir. |
Akıllı Şehir Pazarı | Şehirlerin Akıllı Şehir dönüşümünde ihtiyaç sahibi ve tedarikçilere yönelik edinime ilişkin bilgi sunan ve Akıllı Şehir Çözümlerinin tedarikine imkân veren platformdur. |
Akıllı Şehir Projeleri Hazırlama Standardı | Akıllı Şehir Projelerinin hazırlanmasını kolaylaştırmak ve ortak bir yapı sunmak amacıyla oluşturulan ve temel proje bilgileri ve yönetişimine ilişkin bilgileri kapsayan standarttır. |
Akıllı Şehir Projesi | Belirlenmiş bir Akıllı Şehir Çözümünü hayata geçirmeyi amaçlayan belirli süreli ve kapsamlı faaliyetler bütünüdür. |
Akıllı Şehir Teknoloji Portföyü | Akıllı Şehir Kabiliyetleri bazında, mevcut Akıllı Şehir çözümlerinde kullanılan teknolojilerin ve henüz kullanılmayan ancak kullanılması önerilen teknolojilerin ve bu teknolojilere ilişkin niteliklerin yer aldığı listedir. |
Akıllı Şehir Teknoloji Radarı | Akıllı Şehir Teknoloji Portföyü’nde yer alan teknolojilerin Akıllı Şehir Kabiliyetleri bazında bir model doğrultusunda puanlanarak; teşvik edilen, kullanılması önerilen, kullanılması önerilmeyen teknolojilerin sınıflandırılmasıdır. |
Akıllı Şehir Terminolojisi | Akıllı Şehir Kabiliyetleri ve bu kabiliyetlerde yer alan fiziksel, mekânsal, dijital ve insani varlıklar ile söz konusu kabiliyet ve varlıklara ilişkin ve bunlar tarafından sağlanan bilgiye yönelik ortak anlayış geliştirilmesi amacıyla tanımlanan terminolojidir. |
Akıllı Şehir Uygulaması | Geliştirilmiş çözümlerin şehirlerde hayata geçirilmiş hâlidir. |
Akıllı Şehir Veri Sözlüğü | Akıllı Şehir Kabiliyetleri ve bu kabiliyetlerde yer alan varlıklara ilişkin bilgiyi oluşturan verinin tanımlı hâle getirildiği sözlüktür. |
Akıllı Şehir Yatırımları ve Gerçekleşmeleri İzleme Portali | Kamu tarafından planlanan Akıllı Şehir yatırımlarının ve gerçekleşmelerinin takip edildiği, izlenip değerlendirildiği portaldir. |
Akıllı Şehir Yetkinlik Değerlendirme Modeli | Akıllı Şehir alanında istihdam edilebilecek insan gücüne ilişkin yetkinlikleri rol bazlı ölçümleyen modeldir. |
Akıllı Şehirler Bilgi Paylaşım Platformu | Akıllı Şehirler alanında gerçekleştirilen çalışmalar hakkında ekosistem paydaşları arasında bilgi paylaşımına yönelik hazırlanan online platformdur. |
Birlikte Çalışabilirlik | Akıllı Şehir kapsamında yer alan sistemlerin birbirleri ile manuel müdahaleye gerek olmadan veriyi anlamlandırarak verinin karşılıklı değişimini (veri alış verişi) yapabilmesidir. |
Birlikte Çalışabilirlik Standardı | Karşılıklı veri değişimini (veri alış verişini) sağlayacak arayüz, entegrasyon ve birlikte çalışabilirliğe ilişkin kurallar bütünüdür. |
Bölgesel Akıllı Şehir Yönetişim MekanizmasI | Yerel yönetimlerin komşu yerel yönetimler ile birlikte bölgesel düzeyde Akıllı Şehir faaliyetleri konusunda yetkili, sorumlu ve/veya ilgili olan kurum ve kuruluşların ve vatandaşların geniş tabanlı aktif katılım sağlayarak karşılıklı etkileşim ve işbirliği içerisinde hareket edebilecekleri, bilgi ve iletişim teknolojileri ile desteklenen ortamlar ve araçlardan oluşan şeffaf ve hesap verebilir ve bölgenin karakteristiklerini önceleyen bir yönetim yapısıdır. |
Çözüm Sağlayıcı | Akıllı Şehir Çözümlerinin geliştirilmesinde ve sunumunda görevli olan paydaşlardır. (merkezi yönetim, yerel yönetim, üniversiteler, özel sektör, sivil toplum kuruluşları) |
Hizmet Kataloğu | Sunulmakta olan şehircilik hizmetleri (Akıllı Şehir Çözümü kullanılan ve kullanılmayan) ve hizmetlere ilişkin temel bilgiler ile bu hizmetlerin muhataplarına ilişkin bilginin yer aldığı bir doküman/veritabanı/listedir. |
Hizmet Kullanıcısı | Akıllı Şehir Çözümü kullanılan şehircilik hizmetlerinden faydalanan kullanıcıları tanımlamaktadır. |
Hizmet Sağlayıcı | Akıllı Şehir Çözümü kullanılan şehircilik hizmetlerinin geliştirilmesinde ve sunumunda görevli olan yerel yönetim, merkezi yönetim ya da özel sektör kuruluşlarıdır. |
İşbirliği | Akıllı Şehir Ekosistemi paydaşlarının ihtiyari olarak karşılıklı etkileşim içerisinde birlikte çözüm üretmesidir. |
Kent Aklı Merkezi | Kent sakinleri tarafından üretilen çözümlerin ticarileştirilebilmesine yönelik dış dünyaya sunumunun sağlanacağı ortamdır. |
Kent Sakini | Şehirde yaşan vatandaşları, göçmenleri, Şehri ziyaret eden turistleri, yerel yönetim, merkezi yönetim ve özel sektör çalışanlarını ifade eden kavramdır. |
Kente Katkım Portali | Kent sakinlerinin şehir ile ilgili alınan kararlarda katılım sağladığı, söz sahibi olduğu bütünleşik bir şehir işletim modelidir. |
Kentler Arası Rehberlik Mekanizması | Şehirlerin olgunluk seviyeleri dikkate alınarak, olgunluk seviyesi yüksek şehirlerin daha az olgunluktaki şehirlere sağlayacakları rehberlik ve finansmanına yönelik kuralların belirlenmesi amacıyla oluşturulan mekanizmadır. |
Paydaş Haritası | Yerel Akıllı Şehir Ekosistem paydaşlarını belirleyen ve paydaşlar arası etkileşimi tanımlayan gösterimdir. |
Politika | Devletin etkinliklerini amaç, yöntem ve içerik olarak düzenleme ve gerçekleştirme esaslarının bütünüdür (TDK). 2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında politika, stratejik amaç, hedef ve eylemleri ifade etmektedir. |
Referans Mimari Model | Akıllı Şehir Birlikte Çalışabilirlik Modeli’ne uygun olarak, iş, veri, uygulama, teknoloji katmanlarında yer alan tüm varlıkların birlikte değerlendirilerek tek bir yapı kazandırıldığı, tüm şehirlerin Akıllı Şehir yapılanmasında standart olarak kullanılabilecek Türkiye’ye özgü mimari modeldir. |
Referans Yerel Veri Paylaşım Platformu | Yerel Akıllı Şehir Mimarileri’inde yer alan verinin standartlara uygun olarak değişiminin (veri alış verişi) yapılabilmesi amacıyla merkezi olarak açık kaynak kodlu geliştirilen referans platformdur. İl bazında Yerel Akıllı Şehir Mimarileri doğrultusunda Referans Veri Paylaşım Platform kullanılarak Yerel Veri Paylaşım Platformları oluşturulacaktır. |
Sürdürülebilir Akıllı Şehir Rehberliği Programı | Şehirler Arası Rehberlik Mekanizması ile rehber ve rehberlik edinen şehir gruplarının belirlenmesi ve her bir grup için sunulacak rehberlik kapsamının netleştirilmesi amacıyla hazırlanan rehberlik programıdır. |
Şehir Katılımcılık Mekanizmaları | Akıllı Şehir Çözümlerinin kullanıldığı hizmetlerin mevcut ve potansiyel kullanıcılarının şehircilik hizmetlerinin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi sürecinde yer almalarını sağlayan mekanizmalardır. |
Şehircilik Hizmeti | Merkezi yönetim kurum ve kuruluşları, belediyeler, belediyelere bağlı kurum ve kuruluşlar ve özel sektör tarafından tekil ya da birlikte sunulan hizmetlerdir. |
Teknoloji | Akıllı Şehir Kabiliyetlerinin hayata geçirilmesinde kullanılan teknolojilerdir. |
Teknoloji Üreticisi | Akıllı Şehir Kabiliyetlerinin hayata geçirilmesinde kullanılan teknolojileri üreten paydaşlardır. (merkezi yönetim, yerel yönetim, üniversiteler, özel sektör, sivil toplum kuruluşları) |
Teknolojik Risk Listesi | Ulusal Akıllı Şehir Teknoloji Radarı’nda yer alan teknolojilere ait risklerden oluşan listedir. |
Ulusal Akıllı Şehir Açık Veri Platformu | Ulusal Akıllı Şehir Veri Paylaşım Yönetişimi Platformu kapsamında yer alan verinin, geliştirilen standartlara uyumlu ve güvenli bir şekilde açık hâle getirilip paylaşılacağı ve analiz edileceği platformdur. |
Ulusal Akıllı Şehir Ağı | Yerel yönetimlerin gönüllü olarak katılım sağlayıp bilgi, tecrübe ve desteklerini paylaşabilecekleri ve ortak projeler üretebilecekleri etkileşim ortamıdır. |
Ulusal Akıllı Şehir Çözüm Envanteri | Şehre özgü olmayan Akıllı Şehir çözümlerinin tanımlandığı listedir. |
Ulusal Akıllı Şehir Çözüm Portföyü | Ulusal Akıllı Şehir Çözüm Envanteri’nin Ulusal Akıllı Şehir Mimarisi’nde yer alan Akıllı Şehir Kabiliyetleri bazında ele alınmış hâlidir. |
Ulusal Akıllı Şehir Eylem Planı | Akıllı Şehir alanında Türkiye’de gerçekleştirilecek çalışmalara yön vermesi amacıyla ulusal katmanda belirli bir dönemi kapsayacak şekilde hazırlanan eylemler bütünüdür. |
Ulusal Akıllı Şehir Mimarisi | Merkezi yönetim kurum ve kuruluşlarının Akıllı Şehir Kabiliyetleri ve bu kabiliyetlerde yer alan varlıkların Referans Mimari Model baz alınarak tek bir yapı hâlinde tanımlandığı mimaridir. Mimari ile Akıllı Şehir Kabiliyetleri ve bu kabiliyetlerde yer alan varlıklar ile söz konusu kabiliyet ve varlıklara ilişkin ve bunlar tarafından sağlanan bilginin yönetilmesi amacıyla veri setleri tanımlanacak ve yönetilecektir. |
Ulusal Akıllı Şehir Organizasyonu | Ulusal katmanda Akıllı Şehir yönetişim mekanizmasında yer alan fonksiyonları gerçekleştirmek konusunda yetkili ve sorumlu olan kurum ve kuruluşlardır. |
Ulusal Akıllı Şehir Programı | Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı’nın hayata geçirilmesinde planlanan Akıllı Şehir proje ve faaliyetlerinin öncelikleri ve arasında ilişkileri de içerecek şekilde takvimlendirildiği programdır. |
Ulusal Akıllı Şehir Proje Envanteri | Şehre özgü olmayan Akıllı Şehir Projelerinin tanımlandığı listedir. |
Ulusal Akıllı Şehir Proje Portföyü | Şehre özgü olmayan, tamamlanmış veya devam eden Akıllı Şehir Projelerine ilişkin bilginin Ulusal Akıllı Şehir Mimarisi kabiliyetleri bazında yönetildiği portföydür. |
Ulusal Akıllı Şehir Veri Paylaşım Yönetişimi Platformu | Ulusal Akıllı Şehir Mimarisi kullanılarak, merkezi yönetim kurum ve kuruluşlarına ait varlıklar ve söz konusu kuruluşlar tarafından yürütülen faaliyetler kapsamındaki verinin tanımlı standartlara uygun olarak değişiminin yapıldığı platformdur. |
Ulusal Akıllı Şehir Yönetişim Mekanizması | Ulusal katmanda Akıllı Şehir faaliyetleri konusunda yetkili, sorumlu ve/veya ilgili olan kurum ve kuruluşların ve vatandaşların geniş tabanlı aktif katılım sağlayarak karşılıklı etkileşim ve işbirliği içerisinde hareket edebilecekleri bilgi ve iletişim teknolojileri ile desteklenen ortamlar ve araçlardan oluşan şeffaf ve hesap verebilir bir yönetim yapısıdır. |
Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı İzleme Değerlendirme Modeli | Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı’nın başarı durumu ile Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı’nda yer alan eylemlerin gelişim durumunun ve performansının tanımlı bir süreç ve sistematik bir yöntem dâhilinde izlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanması amacıyla geliştirilen modeldir. |
Varlık | Akıllı Şehir kapsamında yönetişimine ihtiyaç duyulan ögelerdir. |
Veri Paylaşım Standardı | Ulusal ve Yerel Akıllı Şehir Mimarileri kapsamında yer alan verinin paylaşımında uyulacak kurallar bütünüdür. |
Veri Standardı | Ulusal ve Yerel Akıllı Şehir Mimarileri’nde yer alan verinin yapısal bir şekilde tanımlanmasını sağlayan kurallar bütünüdür. |
Yaşayan Laboratuvar | Akıllı Şehir Çözümlerinin gerçek ortamlarda gerçek kullanıcılarla geliştirilmesi, test edilmesi ve iyileştirilmesine yönelik toplumun, yeni ürün ve hizmetlerin gerçek katma değerlerini deneyimlemelerini sağlayan bir deneyim, araştırma ve inovasyon ortamıdır. |
Yerel Akıllı Şehir Açık Veri Platformu | İl bazında Yerel Akıllı Şehir Veri Paylaşım Platformu kapsamında yer alan verinin, geliştirilen standartlara uyumlu ve güvenli bir şekilde açık hâle getirilip paylaşılacağı ve analiz edileceği platformdur. |
Yerel Akıllı Şehir Çözüm Envanteri | Şehirlerde Akıllı Şehir ihtiyaçlarını karşılamak üzere hayata geçirilen şehre özgü çözümlerin tanımlandığı listedir. |
Yerel Akıllı Şehir Çözüm Portföyü | Yerel Akıllı Şehir Çözüm Envanteri’nin Yerel Akıllı Şehir Mimarisi’nde yer alan Akıllı Şehir Kabiliyetleri bazında ele alınmış hâlidir. |
Yerel Akıllı Şehir Kurulu | Yerel Akıllı Şehir Ekosistemi’nde üst seviye siyasi ve bürokratik iradeyi temsil eden siyasi liderler ile tüm ekosistem paydaşlarının üst yönetiminden oluşan ve Yerel Akıllı Şehir Stratejisi ve Yol Haritası’nın gerektirdiği taahhütleri sağlayan kuruldur. |
Yerel Akıllı Şehir Mimarisi | Her bir il için ayrı olmak üzere, Ulusal Akıllı Şehir Mimarisi ile uyumlu olarak, merkezi ve yerel yönetim kurum ve kuruluşları ile özel sektörün sahip olduğu Akıllı Şehir Kabiliyetleri ve bu kabiliyetlerde yer alan varlıklar Referans Mimari Model baz alınarak tek bir yapı hâlinde tanımlanacağı mimaridir. Yerel Akıllı Şehir Mimarisi ile Ulusal Akıllı Şehir Mimarisi dışında kalan ile özgü Akıllı Şehir Kabiliyetleri ve bu kabiliyetlerde yer alan varlıklara ilişkin ve bu varlıklar tarafından sağlanan bilginin yönetilmesi amacıyla veri setleri tanımlanacak ve yönetilecektir. |
Yerel Akıllı Şehir Organizasyonu | Yerel katmanda Akıllı Şehir Yönetişim Mekanizması’nda yer alan fonksiyonları gerçekleştirmek konusunda yetkili ve sorumlu olan kurum ve kuruluşlardır. |
Yerel Akıllı Şehir Programı | Yerel Akıllı Şehir Yol Haritası’nın hayata geçirilmesinde planlanan Akıllı Şehir proje ve faaliyetlerinin öncelikleri ve arasında ilişkileri de içerecek şekilde takvimlendirildiği programdır. |
Yerel Akıllı Şehir Proje Envanteri | Şehre özgü Akıllı Şehir Projelerinin tanımlandığı listedir. |
Yerel Akıllı Şehir Proje Portföyü | Şehre özgü tamamlanmış veya devam eden Akıllı Şehir Projelerine ilişkin bilginin Yerel Akıllı Şehir Mimarisi kapsamında yer alan kabiliyetler bazında yönetildiği portföydür. |
Yerel Akıllı Şehir Stratejisi | Şehir karakteristik özelliklerini dikkate alacak ve şehrin ihtiyaçlarını önceleyerek şehirler tarafından hazırlanan Akıllı Şehir stratejileridir. |
Yerel Akıllı Şehir Yol Haritası | Yerel katmandaki Akıllı Şehir stratejilerinin hayata geçirilebilmesi için gerekli eylemlerin, bu eylemlerden sorumlu paydaşların rolleri, işbirliği ile yönetişiminin, bu eylemler için gerekli varlıkların ve buna ilişkin tedarik süreçlerinin önceliklendirildiği ve birbirleriyle ilişkilendirilerek takvimlendirildiği programdır. |
Yerel Akıllı Şehir Yönetişim Mekanizması | Yerel katmanda Akıllı Şehir faaliyetleri konusunda yetkili, sorumlu ve/veya ilgili olan kurum ve kuruluşların ve vatandaşların geniş tabanlı aktif katılım sağlayarak karşılıklı etkileşim ve işbirliği içerisinde hareket edebilecekleri, bilgi ve iletişim teknolojileri ile desteklenen ortamlar ve araçlardan oluşan şeffaf ve hesap verebilir ve şehrin karakteristiklerini önceleyen bir yönetim yapısıdır. |
Yerel Veri Paylaşım Platformu | Referans Yerel Veri Paylaşım Platformu baz alınarak Yerel Akıllı Şehir Mimarisi’nde yer alan verinin standartlara uygun olarak değişiminin (veri alış verişi) yapılacağı platformdur. |
Yerel Yönetim | İl, belediye veya köy halkının oradaki ortak yerel gereksinimlerini karşılayan ve genel karar organları oradaki halk tarafından seçilen kamu tüzel kişisi, mahallî idaredir (TDK). |